Deze pagina gaat over geluidseffecten en grappige percussie instrumenten. In het Engels heet dat “sound effects”. In de tijd voor de computers werden deze percussie- of geluidseffectinstrumenten gebruikt in films en hoorspelen.
Video’s instrumenten geluidseffecten
Omdat deze veelal onbekende instrumenten pas tot leven komen als je ze echt ziet en hoort, staan hieronder een aantal Youtube-video’s.
Hieronder een video over de oorsprong van de vibra-slap, namelijk een kaak van een ezel, een quijada, charrasca, or jawbone.

Hieronder een video waarin Gary Kvistad een aantal geluidseffect instrumenten laat horen, zoals de kokosnoten, waarmee je het geluid van lopende paarden imiteert. Hij laat ook geluiden horen dievroeger bij stomme films en cartoons (tekenfilms) gebruikt werden.
Hoorspelen
Geluidseffecten uit films werden vroeger ook in hoorspellen gebruikt. Tegenwoordig wordt alles gesampled en kun je alle geluiden uit de computer of keyboard toveren. Vroeger moest ieder geluid fysiek (met een instrument, percussie of een voorwerp of zelf een speciaal gefabriceerd apparaat) nagebootst worden.
Hoorspellen werden vroeger op de radio (veelal live) uitgezonden. Ze leken op wat wij nu kennen als luisterboeken die live over de radio werden uitgezonden. Een verhaal werd met verschillende stemmen nagespeeld, en de bijbehorende geluiden werden ter plekke live gemaakt door een geluids-effect-man (of team). Vroeger gebeurde dat allemaal rond 1 enkele microfoon, zoals je op de foto’s hieronder kunt zien

Andere benamingen voor een hoorspel zijn radiodrama of radiotoneel.
Engelse benamingen zijn audio drama, audio play, radio play, radio theater en audio theater.
In de jaren 50 en eerder was er nog geen TV, en zaten mensen ’s avonds thuis samen rond een radio om een hoorspel te beluisteren
Hoorspel halfuur op NPO Radio 1
Elke vrijdag- op zaterdag nacht, net na middernacht, tussen 00;05 en 00:35 is er npog steeds een hoorspel te beluisteren. Je kunt op deze pagina ook eerder uitgezonden hoorspellen luisteren.
Stomme Films
Stomme films zijn films zonder bijbehorend geluid. Er zat dan een pianist (of een klein orkestje) voor in de bioscoop die live bij de film muziek maakte en reageerde op wat er gebeurde op het witte doek. Hieronder een filmpje van een pianola-draaiorgel mwt ingebouwde geluidseffecten, de zogenaamde Photoplayer. Deze werd Photoplayer gebruikt bij stomme films zoals comedy capers.
……..of reageer onder dit artikel.
Links geluidseffecten
- Nederlandse Wikipedia over geluids effecten
- Wikipedia in het Engels over sound effects
- Nederlandse Wikipedia over hoorspelen
