Kleppers zijn 2 langwerpige houtjes die je zo in tussen je vingers houdt dat ze tegen elkaar aan klepperen. Door te bewegen met je handen kun je zo een ritme spelen. Je kunt met 1 paar in 1 hand spelen, of met een paar in beide handen. Iemand die de kleppers bespeelt heet een klepperaar. Ze klinken een beetje als castagnetten, en zijn eigenlijk de midden- en noord-Europese variatie hierrvan.
Pagina Inhoud
- 1 Kleppers / Bones
- 2 Nederlandse Houten Kleppers
- 3 Irish Bones
- 4 Zwitserse Kleppers: Chelefeli / Klepperle
- 5 De Klepperkoning, de bekende klepperaar
- 6 Karel de Klepperkoning
- 7 Wat is een Klepperman?
- 8 De Kleppermars
- 9 Klepperliedjes opnames
- 10 De Voorloper van Kleppers: Bones
- 11 Video’s over Bones
- 12 Kleppers Kopen
- 13 Kleppers zelf maken
- 14 Links
Kleppers / Bones
In het Engels worden kleppers Bones (beenderen of botten) genoemd, omdat er vaak beenderen / botten van dieren gebruikt worden (bij voorbeeld van een schaap of een koe) .
Nederlandse Houten Kleppers
Kleppers zijn een grappig, ouderwets en vergeten Nederlands instrument dat gebruikt wordt in de volksmuziek. Vooral voor de oorlog was het erg populair. Het was vroeger ook kinderspeelgoed, en je kon in iedere speelgoedwinkel kleppers kopen. Maar wie een beetje handig was, maakte ze zelf.
Aart Hoeks heeft het in de video hieronder over hardhout van 15 cm lang en 3 cm breed.
Hoe kleppers klinken en welke ritmes gespeeld worden kun je in de onderstaande opname horen. De klepperaar speelt ongeveer wat de tamboer of snarentrom-speler speelt in een harmonie / drumband / blaasorkest.
Irish Bones
Irish bones zijn van hout gemaakt, en lijken op de Nederlandse kleppers, alleen zijn ze langer en smaller.
Zwitserse Kleppers: Chelefeli / Klepperle
In Zwitserland wordt er nog steeds met Carnaval en rond Pasen geklepperd. De kleppers zijn iets anders van vorm (zie foto), met een inkeping om ze makkelijker vast te houden.
In Zwitserland wordt er ook op scholen en door kinderen nog veel geklepperd
Op deze sites kun je er (in het Duits) meer over lezen op : klepperle.de, chlefele-schwyz.ch en chlefele.ch
De Klepperkoning, de bekende klepperaar
Ik kom uit Breda, en daar was de “Klepperkoning” (Jack Nelemans uit de Gaffelstraat in Breda) een bekend en markant figuur. Jack Nelemans was Vaandeldrager van de Bredase Harmonie Concordia en ook de reserve-bekkenist. Na een optreden van de harmonie sprong Nelemans regelmatig op het biljart om zijn eigen show weg te geven. Ook met Carnaval deed hij dit regelmatig bij café Sientje in het Ginneken op het biljart. Zijn favoriete nummer om mee te klepperen was de wals “In gedachten zie ik het kerkje weer” van Duo Onbekend / Duo X.
In de BNdeStem heeft nog een artikel over de Klepperkoning gestaan: Laatste Klepperaar overleden.
Hij heeft vroeger ook nog met een artikel in de Panorama gestaan.
Helaas is Jack op 14 september 2016 overleden, zie het artikel in de Volkskrant “De laatste klepperaar van Nederland is niet meer. Jack Nelemans beheerste een breed repertoire en kon zelfs met vier kleppers tegelijk spelen.”
Hieronder speelt tijdens het lenteconcert 2011 de Harmonie Concordia uit het Ginneken de Radetski Mars samen met Jack Nelemans de Klepperkoning uit Breda.
Karel de Klepperkoning
Er is ook een andere bekende klepperaar, Karel de klepperkoning, Karel van Santvoort uit Veldhoven, heeft in 1964 een singeltje uitgebracht “klepperwals”, B-kant “Klepperfox”.
Karel de Klepperkoning deed ook mee aan “van 12 tot 2” bij Ted De Braak aan het eind van de jaren 60.
Offtopic: Hans Beenhakkers van Beenhakkers Slagwerk wordt door zijn veelvuldige activiteiten met boomwhackers ook wel gekscherend “de boomwhackerkoning” of boomwhacker-koning genoemd :-)
Wat is een Klepperman?
Klepperen wat is dat? Wat is een klepperman?
Interview met Aart Hoeks bij LocalTV Bergeijk.
De Kleppermars
De Kleppermars is geschreven door Jan Morks. Deze klepper-mars is bekend geworden door het AVRO-kinderkoor in 1933 en kinderkoor de Haagse Ooievaartjes in 1955. Het was vroeger een populair kinderliedje omdat kleppers ook kinderspeelgoed waren in die tijd.
refrein:
Klepperde, klepperde klep klep klep,
Klepperde, klepperde klep klep klep,
‘k Ben zo blij, dat ik, ‘k ben zo blij, dat ik,
‘k Ben zo blij, dat ik ze he-heb.
Hoor je wel mijn kleppers gaan
ik Heb ‘t toch geleerd
ik Kreeg het bijna niet gedaan
Al maar geprobeerd.
Moeder vind het toch zo’n kruis
Het maakt zoveel kabaal
Al dat leven hier in huis
Het Is toch een schandaal
Daarom ga ik maar op straat
Met mijn vriendje Piet
Heerlijk klepp’ren op maat
Geen heeft dan verdriet
De melodie in notenschrift van de Kleppermars vind je op deze pagina.
Klepperliedjes opnames
- Haagse Ooievaartjes – Kleppermars – 1955
- Kleppermars AVRO-kinderkoor (na 1:20 begint de rest van de medley)
- Klepperwals – Karel de Klepperkoning – 1980
De Voorloper van Kleppers: Bones
Bones zijn in Amerika terecht gekomen via Ierse en Europese immigranten. In Ierland zijn er zelfs kampioenschappen “All Ireland bones championship”. De oorsprong van het gebruik van botten gaat terug naar China, Egypte Griekenland en Rome. De botten geven een harder geluid dan het vaak-gebruikte wasbord (bespeeld met vingerhoedjes) , maar vergen meer oefening om te bespelen. De houten plankjes zijn een vervanging van de beenderen / botten.
Video’s over Bones
Hieronder een afspeellijst met een aantal video’s over bekende bones-spelers / klepperaars, hoe de “bonesk” te bespelen, en verhalen over de geschiedenis ervan.
……..of reageer onder dit artikel.
Kleppers Kopen
In Nederland is de enige plek die ik heb kunnen vinden waar je kleppers zou kunnen kopen de site van Hans Weeshuizen. Volgens zijn website verkoopt hij 1 soort houten kleppers, eventueel met instructievideo.
Er zijn ook een aantal buitenlandse sites met een ruime keus
- bonedrymusic.com uit Amerika, ruime keus uit kleppers van allerlei soorten materialen. Adverteren met luilekkerland voor klepperaars / bones-spelers
- rhythmbones.com heeft een uitgebreide lijst met allerlei verkoopadressen, zowel in UK, Amerika, als online
NB: via mij of deze site zijn geen kleppers te koop!
Kleppers zelf maken
Je kunt zelf kleppers maken van hout. Meer info volgt.
Links
interne links
Lepels spelen is verwant aan klepperen.
externe links
- Nederlandse website howtoplaythebones.com over het spelen met botten (bones).
- Een leuke website over klepperen is rhythmbones.com van de Rhythm Bones Society.
- Bonedrymusic.com, een website helemaal over bones en kleppers, in het Engels.perle.de
- Wikipedia over Bones / Kleppers, in het Engels.
Duitstalige links
- Duitse website klepperle.de
- Zwitserse website chlefele-schwyz.ch
- Site van een bekende Zwitserse klepperaar Nötzli chlefele.ch
- Verkoop Zwitserse kleppers kessler-chlefeli.com
Karel van Santvoort kwam uit Veldhoven en deed mee tussen 12 en 2 bij Ted De Braak hij noemde zich Karel de Klepper koning. Was een mooi mens en was bij een zeer goed zangkoor. Hij heeft twee dochters.
Ook nu is er nog een echte klepperkoning. Hij heet Jan Snijders maar iedereen kent hem als Jantje Baay. Jantje is al in de 80 maar wil overal zijn kleppers nog laten horen. Hij geniet ervan als hij los gaat op zijn favoriete nummer Hartje van Goud. We hebben eens een personeelsfeest gedaan met voor iedereen bones/kleppers om te oefenen. Daarna kwam Jan op en iedereen stond verbaasd wat hij uit de kleppers haalde. ‘Wat een talent’ werd er geroepen. Iedereen wist inmiddels dat het niet eenvoudig is om hier ook maar iets van tonen uit te halen.
Hallo John waar hebben jullie bones/kleppers gekocht ? kan ze alleen in Amerika vinden maar dan worden ze erg duur, door de verzendkosten. Misschien heb je nog een paar wat ik kan overnemen?
Gr.Olga
volgens mij kun je ze hier in Nederland bestellen https://www.howtoplaythebones.com/nl/winkel/
is het mogelijk een workshop klepperen te organiseren en waar?
Momenteel heb ik daar nog geen programma voor helaas. Wie weet in de toekomst.
Wat is de maat van kleppers dan kan ik ze laten maken door de timmerman ! Ingrid Grau
Volgens mij is er geen vaste maat. De juiste maat is die jou ligt IMHO.
They are typically about 5″ to 7″ in length, but can be much longer, and they are often curved, roughly resembling miniature barrel staves. Bones can also be flat https://en.wikipedia.org/wiki/Bones_(instrument)
Mijn vader heeft altijd geklepperd. Het is een mooie jeugdherinnering van mij dat hij omgedraaid op de houten eettafelstoelen klepperde op bij voorkeur texmex muziek. Mijn vader is erg ziek. Nadenkend over zijn komende afscheid lijkt het mij mooi om een klepperaar te laten spelen op zijn crematie. Is er een klepperaar in de buurt van (zuid) Drenthe die dat (tegen betaling) zou willen doen?
Beste Dyana, ik zou hetzelf niet weten. Dit is een informatieve pagina over klepperen. Misschien reageert er iemand. Succes en sterkte. Hans Beenhakkers
Kunt u mij vertellen wat de maat in cm is
Wikipedia over Bones zegt dat die 12-18 cm langs zijn, maar dat zijn beenderen, geen houtjes. Ik weet wel dat er verschillende lengtes zijn. Iedereen zal zijn voorkeur hebben voor korter of langer neem ik aan.
Ergens anders lees ik 15×3 cm, maar volgens mij zijn er ook van ± 5cm breed.
Leuke en nuttige pagina!
In continentaal Europa is het klepperen nog actueel (2024) in Radolfzell (Duitsland–aan de Bodensee) en in Zwitserland in de plaats Schwyz. In Radolfzell wordt op de straat geklepperd tijdens de Fasnacht (Carnaval) en in Schwyz tussen aswoensdag en vrijdag voor Pasen.
De kleppers zien er iets anders uit dan de nederlandse kleppers of de engelse ,,bones”: Zij hebben een inkeping, waarmee zij in de hand worden ,,vastgehouden”. De klank is precies hetzelde als hier bij de video van het Brabants Orkest. In Radolfzell heten de houten plankjes ,,Klepperle”; in Zwitsers dialekt ,,Chlefeli”. In de hierna opgenoemde ,,Sites” zijn ook leveranciers opgenoemd, die soms ook per post leveren.
http://www.klepperle.de
http://www.chlefele-schwyz.ch
http://www.chlefele.ch