Zelf heb ik een paar jaar geleden pianoles gehad. Ik merkte hoeveel ik vaak bezig was met proberen-het-goed-te doen, en hoeveel stress dat opleverde. Als ik nu eens ontspannen “gewoon” maar wat kon spelen dacht ik dan vaak. Gewoon ontspannen muziek maken zonder je druk te maken over wat ik doe en of het goed is.
En dat is op de piano een hele opgave voor mij kan ik je zeggen. Steeds zegt een stemmetje in mij dat ik het (nog steeds) niet goed genoeg kan. Omdat ik al zolang percussie speel en trommel heb ik er daar minder last van. Maar ook daar zit ik wel eens in de prestatie-drang / goedkeurings modus, en in het verbeter-circus van A naar Beter.
Dat is niet fijn, zeker niet als het je hobby is. Je zou van je hobby (en eigenlijk ook van je werk natuurlijk) moeten kunnen genieten in plaats van ervan in de stress te raken. Hoe kun je nu op een ontspannen manier muziek maken, zonder dat je hoofd zich er de hele tijd mee zit te bemoeien. Want muziek maken wordt pas leuk als je het vanuit je gevoel / op gevoel kunt doen.
Pagina Inhoud
Stress
Stress is spanning die zich in je lijf vast zet, en er voor zorgt dat je niet meer kunt genieten en ontspannen kunt zijn.
Omdat we in een prestatie-maatschappij leven zijn vanaf onze schooltijd vaak al gedrild om continue ons best te doen, en liever nog: nóg betere resultaten te halen. Het is dus eigenlijk nooit goed genoeg, en kan altijd beter. Als je continue bezig bent om je best te doen, kan dat stress opleveren. Als je er lang mee doorgaat is ook een burn-out niet ondenkbaar.
Daarom is het zo belangrijk om (in ieder geval) af en toe te ontspannen, en niet bezig te zijn met resultaten. Dit geldt voor het hele leven, maar ook voor muziekmaken.
Het fijne van muziekmaken is dat het leuk en ontspannend is, als er tenminste niet teveel druk op staat, en je kunt accepteren dart je zo ver bent als je bent.
Tips ontspannen muziek maken zonder stress
- Besef: je hebt nu al de beschikking over een zekere hoeveelheid basis-kennis (ook dat is relatief, want er is altijd meer te weten)
- Beter gezegd, wat jij nu weet is al voldoende om ontspannen muziek te kunnen maken op jouw instrument.
- Je hoeft niet meer te weten voordat je dat kunt, want dat “meer kunnen weten” houdt namelijk nooit op :-)
- Stel geen eisen aan het resultaat.
- Vergelijk niet met anderen.
- Wat er komt is goed, ook als jouw innerlijke crititicus het misschien stom vindt
- Probeer niets zo goed mogelijk na te spelen.
- Sta jezelf toe fouten of vergissingen te maken.
- Ook met bijvoorbeeld 1 toets op de piano kun je muziek maken.
- Wat jij zelf op de piano op 1 toets verzint, hoe eenvoudig ook, is 1000 maal interessanter dan de zoveelste perfecte uitvoering van “Für Elise”, om maar wat te noemen.
- Speel een eenvoudig ritme met 1 hand op een trommel of op 1 toets op de piano en wees daar helemaal bij. Voel wat je speelt. Voel de trilling van de trommel / piano. Wáár voel je die trilling? Wat voor gevoel is dat? Doe er een (aan)slag bij of af als dat beter voelt. Het gaat niet om het resultaat, het gaat over hoe jij je erbij voelt en wat je voelt.
- Als je wilt kun je er een toon of wat klanken bij zingen, geen bestaande tekst, want dan heb je het gevaar weer in de prestatie modus te gaan. kijk gewoon wat er in je opkomt.
- Heb geen oordeel over wat eruit komt, uit je mond of je instrument.
- Ga door, ook al vind je innerlijke criticus het helemaal niks. Er is ook een deel van jou wat het heel fijn vindt namelijk.
- Wees in je lijf, niet in je hoofd. Voel waar jouw lichaam jouw instrument aanraakt, telkens weer opnieuw.
- Als je je stem gebruikt, voel de trillingen in je lijf.
- Blijf (oordeelloos) een tijdje door spelen.
- Je kunt ook af en toe iets anders gaan spelen, maar wissel niet te snel. Geef wat er uit komt een kans om zich te settelen
- Je kunt ook even mediteren of yoga doen of stil zijn voordat je begint, of tussendoor.
- Geniet na afloop na van wat er gebeurd is.
- Lukt het niet om precies te spelen wat je wilt, kies dan ervoor om tevreden te zijn met wat je wél speelt. Het leven gaat niet om krijgen wat je wilt, maar om willen wat je krijgt :-)
- Jouw improvisaties zijn altijd goed. Wat er spontaan bij jou uitkomt bij “vrij spel” kan nooit verkeerd zijn. Stel je voor dat kinderen op een schoolplein alleen maar dingen volgens regeltjes van anderen zouden mogen doen. Dan zou er weinig gespeeld worden.
- Ontspan! Het is jouw hobby, jouw geniet-moment. Wees tevreden met wat je nu kunt ipv te bedenken wat je allemaal nog niet kunt. Het glas is half vol, niet half leeg!
- Streef geen doel na. Wees in het hier en nu, in dit moment. Het is NU goed zoals het is.
Rust en Ontspanning
Wanneer voel je nu precies rust en ontspanning? Meestal is dat wanneer je iets doet waarbij je niet hoeft na te denken of als er niets bereikt hoeft te worden.
Een aantal voorbeelden.
- In de zon op het warme strand.
- Op vakantie, als er niets hoeft.
- Op een festival.
- Bij TV-kijken.
- Spelletjes doen zonder win-of-verlies.
- Een wandeling in het bos.
- Op de kermis.
- In de bioscoop.
- Als je uit eten gaat.
- Als je gemasseerd wordt.
Het zijn allemaal dingen waarvoor je weinig tot niets voor hoeft te doen. Of dingen waarbij je kunt doen waar je zin in hebt. Iets waar je helemaal in op gaat, waar je helemaal in verdwijnt. En als er geen prestatie hoeft te worden geleverd.
En al die dingen zouden bij zelf muziek maken ook fijn zijn.
Tips voor ontspanning
Soms wil je gewoon even ontspannen. In plaats van voor de TV gaan hangen (wat ik geneigd ben te doen) helpen de volgende dingen beter.
- Geef jezelf een gezichtmassage.
- Ga een kwartiertje (of langer) yoga doen.
- Sta of zit stil, doe even bewust niets, en merk op wat er in je gebeurt (of ga mediteren).
- Neem een warm bad (of douche).
- Leg een lekkere warme kruik op je buik.
- Ga wandelen in het bos, of als dat niet kan even een blokje om lopen.
- Neem even de tijd om rustig een lekkere kop thee te drinken of wat lekkers te eten.
- Wees lief voor jezelf en verwen jezelf.
- Denk aan een fijne herinnering.
- Of luister naar muziek die jij mooi vindt (zie ook de volgende alinea)
Ontspannen door naar muziek luisteren
Luister naar rustige, rustgevende ontspannende muziek. Daardoor komen er stofjes in de hersenen vrij die je pijn of stress verminderen en je stemming verbeteren. Rustige (vaak klassieke) muziek kan bovendien de hartslag verlagen, de bloeddruk doen dalen, de ademhaling kalmeren en de spierspanning omlaag brengen.
In 1918 hebben Hyde en Scalapino al onderzoek gedaan naar het effect van muziek op de hersenen en de hartslag.
……..of reageer onder dit artikel.
Afspeellijsten rustgevende muziek
Hieronder een YouTube afspeellijst met voorbeelden van rustgevende klassieke muziek.
Hier vind je een Spotify afspeellijst met rustgevende, ontspannende popmuziek.
Er is tegenwoordig ook een overvloed aan meditatie-muziek te vinden, die natuurlijk ontspannend werkt.
De Innerlijke Criticus
De Innerlijke criticus is het stemmetje in ons hoofd wat soms opkomt en zegt: niet goed genoeg, of je kunt het niet. Het is een stemmetje wat je ontmoedigt om iets te doen. Met goede bedoelingen weliswaar, want het wil je beschermen tegen teleurstelling, pijn en verdriet. Dit heeft vroeger toen je een kind was zeker gewerkt, maar is nu tot een overbodig overlevingsmechanisme verworden
Leuke weetjes over muziek maken
Zelf muziek maken stimuleert de hersenen, omdat je linker en je rechter hersenhelft moeten samenwerken
Je Ritmegevoel ontwikkelen
Als je voortdurend uit de maar speelt, of moeite hebt om in de maat te blijven, dan is RitmeCoaching een goede optie. Je kunt dan moeiteloos jouw ritmegevoel ontwikkelen, waardoor je je niet meer zo hoeft bezig te zijn met / zorgen te maken over of je wel in de maat speelt.
Voor muzikanten is persoonlijke RitmeCoaching via Zoom het meest geschikt.
Mocht je jezelf heel slecht vinden in ritme, dan is de Videocursus RitmeCoaching een optie, die is voor mensen die (denken dat ze) totaal geen ritmegevoel hebben
Links ontspannen muziek maken en ontspannen
- Onstpannen trommelen bij een Interactieve Ritme-Cirkel / Drumcircle-Happening
- 24 oefeningen om te ontspannen
- thuisdokter.nl over ontspannen
- onstpanningsoefening op mentaalvitaal.nl
- tips voor ontspannen leven