Alle informatie over het leuke kleine 4-snarige instrumentje ukulele of ukelele uit Hawaï. Maar hoe schrijf je het nou precies? Ukulele of ukelele?
Pagina Inhoud
Is het nou ukulele of ukelele? Of Joekelille?
Ukulele is het originele Hawaïaanse woord voor dit instrument. In het Westen wordt als variant hierop vaak Ukelele, met een -e- ipv een -u- tussen de -k- en de -l-, gebruikt. Het is dus eigenlijk ukulele, maar ukelele wordt meer gebruikt.
Wat is Joekelille?
Joekelille is een Nederlandse verbastering van Ukelele, en tevens een de hit van Nico Haak en de Paniekzaaiers uit 1973, zie onderaan deze pagina.
Geschiedenis van de Ukulele of Ukelele
De ukulele of ukelele is een variant op de Portugese kleine gitaren Machete of Cavaquinho (die ook in Brazilië terecht is gekomen) en de Rajão. Deze zijn rond 1880 naar Hawaï meegenomen door Portugese immigranten uit Madeira, de Azoren en de Kaapverdische eilanden.
De Ukulele of Ukelele werd erg populair op Hawaï doordat laatste Hawaïaanse koning Kalākaua het instrument opnam in optredens bij koninklijke bijeenkomsten.
Vanuit Hawaï werd de ukulele bekend in Japan, America, Engeland, en daarna over de hele wereld.
In 1993 werd het nummer ‘Over The Rainbow’ & ‘What A Wonderful World’ Medley van Israel Kamakawiwo’ole een grote hit en wereldberoemd, en daarmee ook de ukulele.
Zo klinkt de ukulele of ukelele:
Soorten Ukuleles
Er zijn verschillende soorten ukuleles, van hoog naar laag:
- Sopranino of Pocket ukulele
- Sopraan ukulele
- Concert of alto ukulele
- Tenor ukulele
- Bariton ukulele
- Bas ukulele (met dikke snaren)
- Contrabas ukulele
- Banjo Ukulele, Banjolele of Banjo-Uke (mini-banjo, een banjo heeft al 4 snaren)
- Guitarlele of Gitaar Ukulele (met 6 snaren gestemd als een gitaar)
- Resonator Ukulele
- 8-snarige ukulele (dubbele snaren zoals de 12-snarige gitaar)
Instrumenten die verwant zijn aan de ukulele of ukelele zijn:
- de Venezuelaanse Quatro
- de Colombiaanse Tiple
- de Timple van de Canarisch Eilanden
- de Mexicaanse requinto
- de Charango uit de Andes (gemaakt van het schild van een gordeldier)
- de Krontjong uit Indonesië
Ukeleles worden door Beenhakkers Slagwerk gebruikt in Energizers en Workshops.
Bekende liedjes / Hits met de Ukelele
Afspeellijst met bekende liedjes waar ukelele in gebruikt wordt.
- Twenty One Pilots – Can’t Help Falling In Love (Elvis Cover)
- Israel Kamakawiwo’ole – ‘Over The Rainbow’ & ‘What A Wonderful World’ Medley – 1993
- Train – Hey, Soul Sister
- Lava (from “Lava”) – Someone To Lava
- Grace VanderWaal – I Don’t Know My Name
Traditionele Hawaïaanse liedjes
Traditionele liedjes uit Hawaï kunnen natuurlijk niet ontbreken. Mét akkoorden en tekst, waardoor je ook op mee kunt spelen op de Ukulele. Aloha ‘Oe en Ka Uluwehi O Ke Kai.
Bekende muzikanten die Ukulele of ukekele spelen
- George Harrison
- Paul McCartney
- Elvis Presley
- Taylor Switft
- Brian May van Queen, oa. bij het nummer ‘Good Company’.
- Cabaretière Brigitte Kaandorp
- Jan de smet van de Nieuwe Snaar uit België, met het Ukologisch Museum.
Ukulele of ukelele zelf maken
Op Instructables.com staan verschillende gebruiksaanwijzingen om zelf een Ukulele te maken.
Ukulele Apps
Er zijn verschillende ukulele apps.
- Met Ukemaster kun je akkoorden vinden en horen hoe ze klinken. Van eenvoudig tot ingewikkelde akkoorden.
- Op deze Engelse pagina vind je een flink aantal Ukelele apps.
……..of reageer onder dit artikel.
Joekelille
Joekelille is een lgezellig liedje van Nico Haak en de Paniekzaaiers uit 1973 over de ukelele: “Wij spelen zo graag op de joekelille”. In Nederland werd deze single de alarmschijf (tip-plaat voor de top-40) en reikte het daarna tot plaats 7 in deTop-40, waar ie 10 weken in stond. Het liedjes is geschreven door Peter Koelewijn. Het nummer heette trouwens eerst Joekelulle, maar de platenmaatschappij vond dat geen goed idee.
refrein
Wij spelen zo graag op de ukelele
‘t Is om te gillen, dat wij dat willen
Wij doen het goed, zoals het moet
Zonder flauwekul, want elke knul
Speelt joekelille, speelt ukelele
Ik ben in Amsterdam geweest, zo van het platteland
Mijn moeder zei nog, kiek goed ut en hou het in de hand
Zo kwam ik bij mevrouw Arthur, jongen wat een sfeer
Mijn vrienden gaven daar een show en zongen telkens weer
refrein
In ‘t leger steek je heel wat op, dat weet groot en klein
Wij leerden heel wat van de dochters van de kapitein
Maar op zo’n les zat ook die ouwe in het struikgewas
Ik schrok me rot maar zei nog met m’n tanden vol met gras
Nico Haak
Nico Haak en de Paniekzaaiers was een Nederlandse muziekgroep rond zanger Nico Haak die bestond van 1971 tot 1976. Daarna ging Nico Haak solo en werden de Paniekzaaiers ontbonden. De groep is vooral bekend van de hit “Foxy Foxtrot” uit 1975 en “Honkie Tonkie Pianissie” uit 1974.
Andere bekende hits van Nico Haak solo zijn “Is je moeder niet thuis” en “Als ze me missen”.
Links
- Interne links
- Kazoo Fanfare: een ludieke Workshop waarin de Ukelele soms op ludieke wijze gebruikt wordt (verderop op de pagina Kazoo Energizer)