Vrijheid: durf jij wat je bedacht hebt (over jezelf, over anderen, over wat jij kunt) los te laten en te kijken wat er dan kan gebeuren? Kun je (even) stoppen ermee bezig te zijn wat anderen ervan zullen denken?
Of (even) er niet bezig mee zijn het “goed” te doen, je best te doen?
Wie jij werkelijk bent is goed genoeg namelijk.
Pagina Inhoud
Over vrijheid
Vrijheid wordt doorgaans gezien als de mogelijkheid om te doen en laten wat men wil, terwijl een ander dat ook kan, zowel in lichamelijke als in geestelijke zin. Soms wordt met “vrij” bedoeld “zonder (verdere) kosten”, soms slaat het op het ontbreken van enige beperkingen (onbeperkt).
Maar wat is vrijheid eigenlijk?
” Do your own thing, wherever you have to do it and whenever you want” zeiden de hippie’s in 1967.
Letterlijk vertaald is dat: doe je eigen ding, wanneer je het moet doen, en wanneer je wilt.
Vrij vertaald: doe wat er in je opkomt en doe wat goed voelt.
Daar lijkt me niets mis mee.
Positieve vrijheid lijkt mij dat er niets vastligt, dat er niets vooraf bepaald is, en dat dus alles welkom is.
Dat lijkt behoorlijk onzeker, maar is wel bevrijdend.
Negatieve vrijheid ( zoals zo mooi verwoord en verbeeld door Ad Verbrugge in de VPRO Tegenlicht-documentaire “Bevangen in vrijheid”) is wanneer we vrijheid zien in termen als ‘niet gebonden (vastzitten) zijn aan…’ of “het niet-willen-van’ of ‘het iets willen omdat je iets anders niet wilt’.
Dat lijkt op het eerste gezicht heel mooi, want je bent van iets af wat je als vervelend ervaart.Helaas is dat dan weer meteen een nieuwe regel waar je dan vervolgens weer aan vast zit.Bovendien kun je nergens “vanaf komen”, je kunt het alleen maar aanvaarden zoals het is.
En tenslotte is deze “negatieve vrijheid” goed bekeken gewoon een ‘mooi ingepakt verzet’.
Met andere woorden: vrijheid is alles laten zijn, en alles ook ervaren.
Positieve vrijheid is eigenlijk “er naar toe bewegen”, terwijl negatieve vrijheid “proberen er vanaf bewegen” is, terwijl je er uiteindelijk geen centimeter verder vanaf kunt komen.
Een andere ingang voor vrijheid is delen. Delen is geven zonder er iets voor terug te verwachten. Delen is ook jezelf laten zien zoals je bent. Dat is alleen mogelijk als de ander geen oordelen heeft, of jijzelf niet kwetsbaar bent voor oordelen van anderen, als je werkelijk kunt voelen / ervaren dat die oordelen alleen iets over die ander zeggen, niet over jou. En dat is een hele training :-)
Zo zou je delen dus ook kunnen omschrijven als jezelf laten zien, onafhankelijk van de reacties van anderen.
Betekenis van het woord Vrijheid
Een aantal verschillende betekenissen en uitleg van het woord vrijheid.
Omschrijvingen van www.betekenis-definitie.nl
- Toestand waarin je kunt gaan en staan waar je wilt.
- De mogelijkheid om te doen en laten wat men wil terwijl een ander dat ook kan.
- Zelf bepalen wat je met je leven wil doen.
- Niet gebonden zijn, onafhankelijk zijn.
- Het vrij zijn van of de bevrijding uit slavernij, gevangenschap of onderdrukking.
- Het doen en laten wat je wilt, en dat je beslissingen kan nemen zonder veel invloeden van buitenaf.
Omschrijving van vrijheid op amnesty.nl.
- Houdt in dat wij vrij zijn te handelen zoals wij willen. De vrijheid mag slechts aan banden worden gelegd in zoverre dat noodzakelijk is om anderen optimale vrijheid te garanderen.
- ‘De vier vrijheden’ geformuleerd door de Amerikaanse president Franklin D. Roosevelt in 1941: vrijwaring van gebrek, vrijheid van religie, vrijheid van meningsuiting en vrijwaring van vrees.
- En daar komt het woord vrijwaring om de hoek kijken: een persoon ergens voor behoeden.
Wikipedia over Vrijheid: Vrijheid heeft in verschillende kringen, zowel maatschappelijke, ideologische als ook filosofische, verschillende interpretaties.
- Het is nuttig onderscheid te maken tussen negatieve en positieve vrijheid. Negatief en positief drukken hierbij geen waardeoordeel uit, maar geven aan of het gaat om vrijheid die ontstaat door de afwezigheid van iets, of door de aanwezigheid van iets.
- Negatieve vrijheid is de “vrijheid van invloed van anderen”. Deze vrijheid houdt verband met vrijheid en bevrijding, bijvoorbeeld van dwang, van overheersing, ziektes en waandenkbeelden.
- Positieve vrijheid is de “vrijheid tot het inzetten van je eigen vermogen”. Het is de mogelijkheid om te kiezen en het eigen leven in te richten. Het is de vrijheid waar men het over heeft wanneer het gaat over de vrije wil.
- Positieve en negatieve vrijheid hangen samen. Positieve vrijheid is niet mogelijk wanneer negatieve vrijheid ontbreekt. Anderzijds is negatieve vrijheid weinig zinvol wanneer positieve vrijheid niet nagestreefd wordt. Beide vormen van vrijheid lijken op een Januskop waarvan het ene gezicht naar het verleden en het andere naar de toekomst gericht is.
- “Vrij reizen” kan bijvoorbeeld beide betekenissen hebben. In het Engels onderscheidt men de twee wel met de voorbeelden “free speech” en “free beer”.
- De vaak geuite zin: “ik ben vrij en daarom doe ik wat ik wil”, is lastig om te analyseren. Wordt de wil niet gestuurd door de begeerte? En deze weer door DNA, opvoeding en cultuur? Toch heeft de wil als kenmerk dat hij de emoties en begeerten kan kanaliseren en domineren. In de filosofische bezinning hierover geven sommige denkers de voorrang aan een vrij vermogen tot kanaliseren, andere menen dat de wil dat niet kan en slechts kan ‘meedobberen’ op de stroom der impulsen.
- Een treffende uitspraak van Augustinus over Vrijheid. Augustinus was een kerkvader in de vierde eeuw: ‘Heb lief en doe wat je wilt’.
Heb lief en doe wat je wilt, moet dan ook geïnterpreteerd worden dat ware liefde altijd zelfovergave is en het goede voor de ander wil. En dan kan je doen wat je wil, omdat het altijd op het goede gericht is. - De grondlegger van de Antroposofie Rudolf Steiner is gepromoveerd op zijn werk: Filosofie der vrijheid waarin hij aantoont dat de vrijheid van de mens alleen daarin bestaat dat hij zijn innerlijke geestelijke houding zelf kan bepalen, meer niet. De mens kan dus zijn noodlot aanvaarden, of een innerlijke houding van protest aannemen: “waarom moet mij dat nu gebeuren?”
- Marxist en filosoof Friedrich Engels haalt Hegel aan waar deze stelt dat vrijheid ‘het inzicht in de noodzakelijkheid’ is. Deze relatie tussen vrijheid en noodzakelijkheid was voor zowel Hegel als Engels cruciaal onderdeel van hun wereldbeeld. Het wil zoveel zeggen als: als een grens niet bestaat kan je niet weten of je die grens overgaat. Dus is de grens een noodzakelijkheid om de vrijheid te verkrijgen de grens te kunnen oversteken. Hier wordt dus vrijheid tegenover anarchie geplaatst.
Osho over Vrijheid
Osho heeft veel en helder gesproken over vrijheid. Hij heeft er een interessante en niet alledaagse kijk op (het zal Osho niet zijn :-).
Vrijheid om de verkeerde keuzes te maken
“Waarheid dringt zich niet op aan je. Je hebt de vrijheid om de waarheid te ontkennen, geboorte na geboorte, leven na leven. Dit is de glorie van de mens en dit is ook het ongeluk van de mens. De glorie is vanwege de vrijheid – de vrijheid om te kiezen. Het ongeluk is dat we het verkeerde kiezen. Maar de keuze van het verkeerde ligt besloten in die vrijheid.”
“Het kan niet vrijheid worden genoemd, als vrijheid alleen het goede kan kiezen en niet het verkeerde, dat is geen vrijheid. De betekenis van vrijheid is dat je het recht hebt om te dwalen, om het verkeerde pad op te gaan. De betekenis van vrijheid is dat je de vrijheid hebt om te zondigen. De betekenis van vrijheid is dat je de vrijheid om de goddelijkheid te weigeren.”
De moed om jezelf te zijn
“Over de drie soorten van vrijheid en welke rol elk van hen speelt in de menselijke zoektocht naar een authentieke manier van leven. De eerste is ‘vrijheid van’ – en dat is een belangrijke eerste stap, om ons te ontdoen van de conditioneringen en gezagsdragers die wij meedragen in ons hoofd. Maar tenzij we ontdekken wat ‘vrijheid voor’ is – een creatieve manier om onze individuele uniekheid uit te drukken – zullen we niet de voldoening vinden die voortkomt uit het deelnemen aan het leven. En uiteindelijk, zegt Osho, is er een staat van zijn die hij ‘gewoon vrijheid ‘noemt.”
Vrijheid-door-iets is niet echte vrijheid
“De vrijheid om alles te doen wat je wilt is ook niet de vrijheid waar ik het over heb.
Mijn visie van de vrijheid is om jezelf te zijn.
Het is geen kwestie van het krijgen van vrijheid-door-iets. Die vrijheid is niet vrij, want het is nog steeds aan je gegeven, er gaat een oorzaak aan vooraf. Het ding waar je je voorheen afhankelijk van voelde is nog steeds aanwezig in je vrijheid. Je bent er schatplichtig aan. Zonder dat zou je niet vrij zijn geweest.
De vrijheid om te doen wat je wilt is ook geen echte vrijheid, want willen, verlangen om iets te doen, komt voort uit de geest – en de geest zijn je boeien.
De ware vrijheid komt zeker na keuzeloos bewustzijn, maar na keuzeloos bewustzijn is de vrijheid niet maar afhankelijk van dingen, noch afhankelijk van iets-doen. De vrijheid die uit keuzeloos bewustzijn volgt is de vrijheid om gewoon jezelf te zijn. En je bent jezelf al, je bent ermee geboren, dus het is onafhankelijk van iets anders. Niemand kan het je geven en niemand kan het van je wegnemen. Een zwaard kan je hoofd afsnijden, maar het kan je vrijheid, je wezen niet van jou scheiden.
Een andere manier van zeggen is dat je gecentreerd bent, geworteld in je natuurlijke, existentiële zelf. Het heeft niets te maken met de buitenwereld.
Vrijheid van dingen is afhankelijk van de buitenwereld. Vrijheid om iets te doen is afhankelijk van de buitenwereld. Vrijheid om helemaal zuiver te zijn is niet afhankelijk van iets buiten je.
Je bent geboren als vrijheid.”
Vrijheid-van is gewoon, alledaags
De mens heeft altijd geprobeerd om ‘vrij te zijn van dingen’. Het is niet creatief. Het is het negatieve aspect van vrijheid.
Vrijheid-voor is creativiteit. Je hebt een bepaalde visie die je zou willen materialiseren, en je wilt er de vrijheid voor om dat te doen.
Vrijheid-van komt altijd uit het verleden.
Vrijheid-voor is altijd gericht naar de toekomst.
Vrijheid-voor is een spirituele dimensie, omdat je binnengaat in het onbekende en misschien, op een dag, in het onkenbare. Het zal je vleugels geven.
Vrijheid-van, kan hooguit je handboeien wegnemen. Dit is niet noodzakelijkerwijs voordelig – en de hele geschiedenis is hier bewijs van. Mensen hebben nooit gedacht aan de tweede vrijheid waar ik op aandring, ze hebben alleen maar gedacht aan de eerste – omdat ze niet over het inzicht beschikken om de tweede te zien.
Vrijheid-van is zichtbaar: kettingen aan hun voeten, handboeien op hun handen. Ze willen daar vrij van zijn, maar wat dan? Wat ga je doen met je handen? Je kunt zelfs berouw hebben dat je gevraagd hebt om vrijheid-van.
Osho zegt: Kies niet!
In principe bent je helemaal vrij om te kiezen, maar als je eenmaal gekozen hebt, brengt deze zelfde keuze een beperking met zich mee.
Als je volledig vrij wilt blijven, kies dan niet. Dat is waar het onderwijs van keuzeloos bewustzijn komt. Waarom het aandringen van de grote meesters om gewoon bewust te zijn en niet te kiezen? Omdat op het moment dat je kiest, je je totale vrijheid hebt verloren, je bent over met nog slechts een gedeelte. Maar als je keuzeloos blijft, blijft je vrijheid compleet.
Dus er is maar één ding dat volledig vrij is, en dat is keuzeloos bewustzijn. Al het andere is beperkt.
Hier vertelt Osho nog meer over Vrijheid in het Engels.
Citaten over Vrijheid
Korte uitspreken van bekende mensen.
Citaten over vrijheid van www.citaten.net.
“Vrijheid bestaat in het erkennen van grenzen.”
Krishnamurti, In India geboren spiritueel leraar 1895-1986
“In de angst wordt de mens zich bewust van zijn vrijheid.
Jean-Paul Sartre
Frans schrijver en filosoof 1905-1980
“Daar waar het te ver gaat, begint de vrijheid pas.”
Werner Finck, Duits komediant en acteur 1902-1978
“Vergeetachtigheid is een vorm van vrijheid.”
Kahlil Gibran, Libanees tekenaar en schrijver 1883-1931
“Vrijheid is gewoon een ander woord voor niets meer te verliezen hebben.”
Janis Joplin, Amerikaans zangerer 1943-1970
“Een vriend is iemand bij wie je de volledige vrijheid krijgt je zelf te zijn.”
Jim Morrison, Amerikaans zanger, dichter en tekstschrijver 1943-1971
“Een tirannie omverwerpen betekent nog niet vrijheid scheppen.”
Gustave le Bon, Frans socioloog en psycholoog 1841-1931
“De mens is vrij, maar hij vindt zijn beperking in zijn eigen vrijheid.”
Bron: Pour une moral de l á’mbiguite (1947)
Simone de Beauvoir
“Wie geen plezier vindt in eenzaamheid zal niet van de vrijheid houden.”
A. Schopenhauer, Duits filosoof 1788-1860
“Stel je zelf bloot aan je diepste angst: daarna heeft angst geen macht meer, en de angst voor vrijheid slinkt en verdwijnt. Je bent vrij.”
Jim Morrison, Amerikaans zanger, dichter en tekstschrijver 1943-1971
“Er is niets belangrijker in de wereld dan vrijheid. Vrijheid is het waard om opofferingen voor te doen, het is het waard om er je baan voor te verliezen, het is het waard om er voor in de gevangenis te zitten. Ik ben liever een vrije pauper dan een rijke slaaf. Ik zou liever sterven in bittere armoede met mijn overtuigingen, dan leven in weelde zonder zelfrespect.”
Martin Luther King, Amerikaans predikant 1929-1968
“Waarheid en vrijheid komen nergens dichter bij elkaar dan op het kruispunt liefde.”
Anton van Duinkerken, Nederlands schrijver, journalist en hoogleraar 1903-1968
“Ik denk aan een held als iemand die de mate van verantwoordelijkheid begrijpt die zijn vrijheid met zich meebrengt.”
Bob Dylan
“Vrijheid is een grote discipline.”
Karel Appel
“Alles dat werkelijk groots en inspirerend is, is gecreëerd door een individu dat kon werken in vrijheid.”
Albert Einstein
“Ik weet niet goed wat vrijheid is, maar ik weet wel wat bevrijding is.”
André Malraux, Frans schrijver en politicus (ps. van A. Berger) 1901-1976
“Leven en laten leven, denken en laten denken, doen en laten doen – als dát ‘s levens stelregel wordt, dan heeft een geeft ieder vrijheid en het geluk is verzekerd.”
F. Domela Nieuwenhuis
“Wat Christus heeft gegrondvest, en wat altijd van Hem zal blijven, dat is de leer van de vrijheid der zielen.”
Ernest Renan, Frans schrijver en criticus 1823-1892
“Het leven van een mens, de vrijheid van een mens hebben slechts betekenis zolang hun waarde niet begrensd is.”
Jules Romains, Frans dichter en schrijver 1885-1972
“Sommige mensen beschouwen discipline als een keurslijf. Voor mij is het een soort orde die me de vrijheid geeft om te vliegen.”
Julie Andrews
Citaten over vrijheid van www.betekenis-definitie.nl
“Vrijheid is dat je kunt Zijn in plaats van te-moeten-zijn.”
René Margritte
“Vrijheid is het gevoel dat je nergens hoeft aan te ontsnappen.”
Yuan Wu
“Je hebt uitsluitend macht over mensen zolang je niet alles van ze afneemt. Maar wanneer je iemand van alles beroofd hebt, is hij niet langer in je macht, hij is terug vrij.”
Alexander Solsjenitsin
“De knecht zingt graag een vrijheidslied, ‘s avonds in de kroeg.”
Heinrich Heine
“Vrijheid steunt op inzicht.”
Ernst von Feuchtersleben
“Een samenleving die gelijkheid prefereert boven vrijheid zal geen van beide bereiken.”
Milton Friedman
Foto’s
Wat kan er het begrip vrijheid beter weergeven dan een passende foto?
Als je in Google op foto’s met de naam vrijheid zoekt, en dan in het Engels ‘Freedom’, komt er heel vaak zo’n soort plaatje naar voren.
Ook vaak een plaatje van een vliegende vogel (vaak witte duif of adelaar),
Een foto van een vlinder of een rennend paard.
Blijkbaar zijn dat de beelden die we bij vrijheid hebben. Kijk hier voor meer plaatjes en foto’s bij de zoekactie ‘freedom’ op Google-pictures.
Plaatjes vreugde
Bij Vrijheid hoort Vreugde ( Engels: Joy. Duits: Freude, let op hoe dicht dat bij Friede-Vrede ligt overigens). Bij Vreugde zie je vaak het volgende soort plaatje.
Heel veel plaatjes met springen in ieder geval, dus blijkbaar hoort dat beeld bij vreugde.
Zoekactie “joy” op Google-pictures
……..of reageer onder dit artikel.
Wat is nu precies het verschil tussen vreugde en plezier:
Vreugde in het puzzelwoordenboek:
Blijdschap, Blijheid, Extase,Genoegen Geneugte, Genieting, Genot, Genoegen, Blijdschap, Heerlijkheid, Jolijt, Lol, Plezier, Pret, Schik, Voldoening, Vrolijkheid, Wellust, Zinnelijk genot, Zon
plezier in het puzzelwoordenboek:
Amusement, Aardigheid, Behagen, Blijdschap, Fun, Gein, Gerief, Gerieflijkheid, Genot, Genoeglijke stemming, Genieting, Genoegen, Jool, Jolijt, Keet, Leukheid, Leut, Liefhebberij, Lol, Lust, Pretmakerij, Pret, Schik, Tierigheid.
Grappig genoeg vertaalt het Engels woord voor vreugde ‘Happiness’ ook met Geluk.
Vrijheid bij Happenings en Interactieve Ritme-Cirkels bij Beenhakkers Slagwerk
Ontdek het vrij-Zijn, de grenzen en regels van jezelf en van de groep, in een Happening of een Interactieve RitmeCirkel van Hans Beenhakkers en Beenhakkers Slagwerk, een Muzikale Energizer-Happening met veel Vrijheid.
Op zoek naar vrij-Zijn in jeZelf, met stem, lichaamswerk, beweging, percussie en muziek.
Links
- Wikipedia over vrijheid
- Happenings
- Ad Verbrugge : bevangen in Vrijheid.
- Muzikale Energizers – Happenings